SQL Injection چیست و چگونه از آن جلوگیری کنیم؟
در این مقاله قصد داریم به یکی از خطرناکترین و رایجترین حملات در دنیای وب و اینترنت بپردازیم و بررسی کنیم که چگونه میتوان از آن جلوگیری کرد. حمله SQL Injection یکی از پرکاربردترین روشهایی است که هکرها برای نفوذ به سایتها و دسترسی به اطلاعات حساس از آن استفاده میکنند. در این مقاله، به تفصیل به بررسی ماهیت این حمله، نحوه عملکرد آن، و همچنین روشهای موثر برای پیشگیری و مقابله با آن خواهیم پرداخت. ساختار پایگاه های داده چگونه است؟ پایگاه دادهها یا Database را میتوان یکی از بخشهای حیاتی در هر برنامه یا وبسایت دانست که مسئولیت مدیریت و ذخیرهسازی اطلاعات پایدار را بر عهده دارد. اطلاعات پایدار به دادههایی اطلاق میشود که قرار است مدت طولانی حفظ شوند و در مواقع لازم از آنها استفاده شود. به عنوان مثال، همین مقالهای که در حال مطالعه آن هستید، یکی از انواع اطلاعات پایدار است که به راحتی در دسترس عموم قرار دارد. علاوه بر اطلاعات عمومی، دادههایی نیز وجود دارند که باید به صورت محرمانه ذخیره شوند، مانند نام کاربری، رمز عبور، شماره تماس و ایمیل کاربرانی که در سایت ثبتنام کردهاند. حفاظت از این نوع دادهها بسیار حیاتی است، زیرا افشای اطلاعات پایگاه داده میتواند منجر به شکستهای امنیتی بزرگ برای هر وبسایت شود. پایگاه داده ها به دو دسته اصلی تقسیم میشوند: پایگاه داده های رابطه ای و غیررابطه ای. در پایگاه دادههای رابطه ای، داده ها در ساختارهای جدولی ذخیره میشوند. هر جدول از چندین ستون (که معرف متغیرها هستند) و ردیفهایی که رکوردهای اطلاعاتی را در خود جای میدهند، تشکیل شده است. به عنوان مثال، جدولی که مربوط به کاربران یک سایت است، میتواند شامل ستونهایی برای نام کاربری، رمز عبور، ایمیل و سایر اطلاعات مشابه باشد، و هر ردیف، اطلاعات مربوط به یک کاربر خاص را در بر گیرد. در مقابل، پایگاه داده های غیررابطه ای داده ها را به صورت ساختارهای درختی یا سطری مشابه XML ذخیره میکنند. در این نوع پایگاه داده، هر سطر نشان دهنده یک عنصر داده و مقدار مرتبط با آن است. به عنوان مثال، MariaDB یک نمونه از پایگاه داده های رابطه ای و MongoDB نمونهای از پایگاه داده های غیررابطه ای است. حالا SQL Injection چیست؟ حملهی SQL Injection یا تزریق کد SQL یکی از متداولترین و خطرناکترین انواع حملات سایبری است که در آن مهاجم تلاش میکند با ارسال دستورات مخرب به پایگاه داده، به اطلاعات حساس دسترسی پیدا کند، دادهها را تخریب کند یا حتی به کنترل کامل سیستم دست یابد. این نوع حمله، که به خانوادهی حملات تزریق کد (Code Injection) تعلق دارد، میتواند عواقب جدی برای امنیت دادههای یک وبسایت به دنبال داشته باشد. معمولاً نقاط ورودی برای این حمله شامل URLهایی هستند که دارای کوئریهای مختلفی درون خود هستند، فرمهای ورودی اطلاعات، و صفحات ورود به سیستم (Login) که به طور مستقیم با پایگاه داده در ارتباطاند. مهاجمین از این نقاط آسیبپذیر استفاده میکنند تا دستورات SQL مخرب خود را به پایگاه داده تزریق کنند. فرآیند انجام حمله SQL Injection به این شکل است که مهاجمین مجموعهای از دستورات و کوئریهای خاص را طراحی میکنند و از طریق نقاط آسیبپذیر وارد سایت میکنند. این دستورات به پایگاه داده ارسال شده و اگر سیستم به درستی ایمنسازی نشده باشد، این کدهای مخرب اجرا میشوند. ابزارهایی مانند Kali Linux، jSQL Injection برای پلتفرمهای جاوا و NoSQLMap برای پایگاه دادههای NoSQL معمولاً برای انجام این نوع حملات به کار میروند. نکته قابل توجه این است که اگرچه اصطلاح SQL Injection به طور خاص به تزریق دستورات SQL اشاره دارد، اما این نوع حمله محدود به پایگاه دادههای رابطهای (SQL) نیست و میتواند در پایگاه دادههای غیررابطهای (NoSQL) نیز انجام شود. هدف اصلی مهاجم در این نوع حملات، تزریق دستورات و کوئریهایی است که میتوانند به نحوی اطلاعات را از پایگاه داده استخراج کنند یا به سیستم آسیب بزنند. شناسایی و جلوگیری از حملات SQL Injection معمولاً چالشبرانگیز است، زیرا پایگاه داده اغلب هر دستوری که به آن ارسال میشود را اجرا میکند، حتی اگر آن دستور مخرب باشد. بسیاری از این حملات بدون اینکه خروجی مشخصی تولید کنند، تنها به قصد حذف دادهها یا ایجاد اختلال در عملکرد پایگاه داده انجام میشوند. در ادامهی این مقاله، به بررسی روشها و انواع مختلف حملات SQL Injection خواهیم پرداخت و روشهای مقابله با این حملات را معرفی خواهیم کرد تا بتوانید از سیستمهای خود به بهترین شکل ممکن محافظت کنید. انواع حملات SQL Injection حمله SQL Injection یکی از خطرناکترین تکنیکهای نفوذ به پایگاه دادهها است که به هکرها این امکان را میدهد تا از طریق ارسال دستورات مخرب به سرور، به اطلاعات حساس دسترسی پیدا کرده یا حتی آنها را تخریب کنند. روشهای مختلفی برای اجرای این نوع حمله وجود دارد، اما به طور کلی میتوان آنها را به چهار دسته اصلی تقسیم کرد. هر یک از این روشها میتوانند به تنهایی یا در ترکیب با یکدیگر مورد استفاده قرار گیرند. در ادامه، این روشها را با جزئیات و همراه با مثالهای عملی بررسی میکنیم. 1. حمله با استفاده از فیلترهای نادرست در بخش Where این نوع حمله زمانی اتفاق میافتد که در کوئری SQL از فیلترهای نادرستی در بخش Where استفاده شود. به عنوان مثال، فرض کنید کدی وجود دارد که ورودی کاربر را به صورت مستقیم در بخش شرط Where قرار میدهد: SELECT * FROM users WHERE username = ‘user_input’; اگر فیلترهای لازم اعمال نشده باشند، مهاجم میتواند به جای user_input یک کد SQL مخرب مانند زیر وارد کند: ‘ OR ‘1’=’1′; نتیجه این کوئری به این صورت میشود: SELECT * FROM users WHERE username = ” OR ‘1’=’1′; این کد باعث میشود که تمام رکوردهای جدول users بازیابی شوند، زیرا شرط OR ‘1’=’1′ همیشه درست است. این نوع حمله میتواند به مهاجم اجازه دهد تا به اطلاعات حساس دسترسی پیدا کند. 2. ورودیهای غیرکنترلشده در این روش، مهاجم از طریق ورودیهای کنترلنشده کدهای مخرب خود را وارد میکند. به عنوان مثال، اگر فرم ورود به سایت ورودی نام کاربری را به درستی کنترل نکند، مهاجم میتواند با وارد کردن کدی مانند زیر: ; DROP TABLE users; دستور حذف جدول users را به سرور ارسال کند. کوئری SQL ممکن است
